Nếu ở Việt Nam có ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 thì ở Nhật Bản, trẻ em cũng có một ngày lễ riêng, khi mà mọi nhà bắt đầu treo cờ cá chép bay phấp phới trong gió. Đó là ngày quốc lễ 5/5 – Ngày tết thiếu nhi (Kodomo no hi) là ngày cầu chúc cho tất cả trẻ em luôn được khỏe mạnh và hạnh phúc.

Nguồn gốc , xuất sứ

Tết Thiếu nhi – Kodomo no Hi có nguồn gốc từ Tiết Đoan Ngọ, một ngày lễ được tổ chức vào ngày 5 tháng 5 âm lịch ở các quốc gia châu Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Việt Nam v.v..  Ở Nhật, Tiết Đoan Ngọ được gọi là Tango no Sekku, cũng diễn ra vào ngày 5 tháng 5 âm lịch. Tuy nhiên, từ khi Nhật Bản chuyển sang sử dụng dương lịch vào năm 1873, ngày lễ này cũng được chuyển sang tổ chức vào ngày 5 tháng 5 dương lịch.  Ban đầu, Tango no Sekku được tổ chức với ý nghĩa đặc biệt dành cho các bé trai vì các bé gái đã có một ngày lễ riêng là Hina Matsuri được tổ chức  trước đó vào ngày 3 tháng 3. Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, vào năm 1948,  Tango no Sekku được đặt chính thức đặt tên là “ Kodomo no Hi” với ý nghĩa tốt đẹp dành cho các bé trai lẫn các bé gái mặc dù các tập tục liên quan đến “Tango no Sekku” vẫn được lưu giữ gần như nguyên vẹn. Hiện nay,  Tết thiếu nhi đã trở thành một trong 15 ngày nghỉ lễ chính thức trên toàn quốc.

Biểu tượng

Ngày Tết thiếu nhi 5/5 gắn liền với hình ảnh cờ cá chép Koinobori đầy màu sắc bằng vải (trong tiếng Nhật, Koi nghĩa là cá chép, Nobori nghĩa là lá cờ, biểu ngữ) dài hơn 3m được treo trên các cột cao trước ban công hoặc ngoài sân nhà.
Nguồn gốc những lá cờ cá chép này xuất phát từ một truyền thuyết cổ xưa của Trung Quốc khi loài cá chép đã bơi vượt qua dòng sông Hoàng Hà hung dữ để hóa rồng. Vì thế, hình ảnh cá chép vượt vũ môn hóa rồng đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh, lòng dũng cảm vượt thác dữ, khó khăn để đạt được những thành công trong cuộc sống. Tục lệ treo cờ cá chép trong ngày Tết thiếu nhi của mỗi gia đình Nhật Bản cũng nhằm cầu mong cho các bé sự khỏe mạnh, thành công như cá chép vậy.
 
Trong một số ngôi nhà, cá chép được treo tượng trưng cho mỗi thành viên trong gia đình, thông thường họ sẽ treo cá chép màu đen ở trên cùng tượng trưng cho người cha, tiếp đến là cá chép màu đỏ tượng trưng cho người mẹ, và cá chép màu xanh dương tượng trưng cho bé trai. Một số gia đình treo số lượng cá chép đủ theo số lượng thành viên gia đình mình, mỗi người một màu khác nhau nên rất rực rỡ và đầy màu sắc.

Ngoài ra, người dân Nhật còn làm bánh gạo nếp (gọi là bánh mochi) với đậu đỏ, bọc trong lá sồi (kashiwa) và bánh gạo nếp bọc lá tre (gọi là bánh chimaki). Cây sồi và cây tre cũng tượng trưng cho sức mạnh và một cuộc sống thành công.

Có thể nói, dù đã được thay đổi về thời gian tổ chức và  tên gọi cho phù hợp với định hướng phát triển của xã hội,  “Tango no Sekku” hay “Kodomo no Hi” vẫn giữ nguyên vẹn giá trị truyền thống .  Thông điệp về sự mạnh mẽ, thành công mà cha mẹ và xã hội gửi gắm cùng với  những lá cờ cá chép Koinobori bay phấp phới trong gió tháng 5 đã trở thành một dấu ấn không thể phai mờ trong tâm thức của mỗi người dân Nhật Bản.